σπληνός

σπληνός
σπλήν, σπληνός
Grammatical information: m.
Meaning: `spleen' (IA), metaph. `compress' (Hp.; cf. -ίον), αἰγὸς σπλήν as plantname `mallow, cheeseweed' (Ps.-Dsc.).
Compounds: As 2. member a. o. in ἄ-σπλην-ον n., -ος m. `miltwaste' (Dsc. a. o., because of its medic. effect against spleen; Strömberg Pfl. 86, where ἀ- is wrongy interpreted as prothetic, cf. Vitr. I 4, 10).
Derivatives: 1. σπλην-ίον n., -ίσκον n., -ίσκος m., -άριον n. `compress' (Hp., Dsc., Samos IVa); -ίον also as name of several plants (Dsc.; cf. ἄσπληνον ab.). 2. -ίτης, f. -ῖτις `belonging to the spleen, disease of the spleen' (Medic.; Redard 104 a. 102 f.). 3. -ικός `belonging to the spleen, splenetic' (Hp., hell. com. etc.), -ώδης `id.' (Hp.). 4. -ιάω `to be splenetic' (Arist. a. o.). -- Beside it σπλάγχνα n. pl. `interior organs (heart, liver, lungs, kidneys), intestines' (Il.), rarely and second. sg. as des. of individual organs (A., Pl., Arist.), metaph. (pl. a. sg.) "heart" = `mental state' (trag.), `compassion, commiseration, charity' (LXX, NT; coloured by Semitic). As 1. member a. o. in σπλαγχνο-φάγος `eating intestines' (LXX a.o.); often as 2. member, e.g. εὔ-σπλαγχνος `having healthy intestines' (Hp.), `compassionate' (LXX, NT). From it 1. σπλαγχν-ίδια n. pl. dimin. (Diph.). 2. -ίδης (UPZ 89, 3 a. 13) form a. meaning doubted; cf. Wilcken ad loc. 3. -ικός `belonging to σ.' (Dsc., pap.). 4. -ίζομαι `to commiserate' (LXX, NT); -ίζω, -εύω `to consume intestines' (Cos IVa, LXX resp. Ar. a. o.) with -ισμός m. (LXX); -εύω, -εύομαι `to predict from intestines' (Str.).
Origin: IE [Indo-European] [987] *spl(ē)ngh- `spleen'
Etymology: On the meaning of σπλήν and σπλάγχνα Egli Heteroklisie 44 ff. (not in all respects convincing); on Σπλήν as PN Bechtel Namenstud. 43 ff. With σπλήν cf. other names of body-parts as φρήν, ἀδήν, αὑχήν etc., which however all inflect with ablaut (φρεν-ός etc. as against σπλην-ός). -- Several IE designtions of the spleen show in spite of great phonetic variation an clear similarity, which cannot be accidental. The basic word has because of association with other words, prob. also through taboo (Havers Sprachtabu 64, Specht Ursprung 77 n. 3) known strong changes. Thus Skt. plīhán- against Lat. liēn with common vocalization and stemformation but deviating anlaut; Av. spǝrǝzan-, also n-stem, but with zero grade (IE l̥) and initial sp-; the words mentioned have also IE ǵh before the suffix (Lat. liēn from *lihēn). Besides these, with stronger deviations, Arm. p'aycaɫn, OIr. selg, Lith. blužnìs, S.-CSl. slězena etc. -- As a reconstruction in detail is impossible, only suppositions are possible. We should start from *σπληχ-, *σπλαχ- (= Av. spǝrǝz-an-) with ν-stem as liēn etc. By anticipation of the nasal we get σπλα-γ-χ-ν-; further σπλήν haplological for *σπληχ-ήν (after monosyll. φρήν) or from *σπλη-γ-χ[ν]-? -- More w. lit. in WP. 2, 680, Pok. 987, W.-Hofmann s. liēn, Mayrhofer s. plīhā́, Vasmer s. selezënka. On σπλήν and σπλάγχνα also Egli l. c. and Schwyzer 489 w. n. 1. Older lit. also in Bq. -- Lat. LW [loanword] splēn (Engl. spleen etc.).
Page in Frisk: 2,769-770

Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό). . 2010.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • σπληνός — σπλήν milt masc gen sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • υπόσπληνος — ον, Α αυτός που πάσχει από νόσο τής σπλήνας. [ΕΤΥΜΟΛ. < ὑπ(ο) * + σπληνος (< σπλήν, ηνός), πρβλ. ἐπί σπληνος] …   Dictionary of Greek

  • селезенка — укр. селезiнка, сербск. цслав. слѣзена σπλήν, болг. слезен м., слезенка, слезка (Младенов 590), сербохорв. слезѝна, словен. slẹzẹ̑n ж., slẹzẹ̑na, чеш., слвц. slezina, польск. sleziona, в. луж., н. луж. sɫоzуnа. Праслав. *selezenь наряду с… …   Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера

  • μανότης — μανότης, ητος, ἡ (Α) [μανός] 1. η χαλαρότητα, το πορώδες τής σύστασης, σε αντιδιαστολή προς την πυκνότητα («σπληνὸς μανότης», Πλάτ.) 2. σπανιότητα, αραιότητα (μανότης τῶν φυτευομένων», θεόφρ.) …   Dictionary of Greek

  • μεγαλόσπλαγχνος — μεγαλόσπλαγχνος, ον (Α) 1. αυτός που έχει μεγάλο το υπογάστριο 2. αυτός που έχει μεγάλα σπλάγχνα 3. αυτός που προκαλεί εξόγκωση στα σπλάγχνα («οἶνος μεγαλόσπλαγχνος σπληνὸς καὶ ἥπατος», Ιπποκρ.) 4. μεγαλόψυχος. [ΕΤΥΜΟΛ. < μεγαλ(ο) * + σπλάγχνα …   Dictionary of Greek

  • μυρτόσπληνον — μυρτόσπληνον, τὸ (Α) μυοσωτίς*. [ΕΤΥΜΟΛ. < μύρτος + σπλην, σπληνός] …   Dictionary of Greek

  • σπλήνα — (Ανατ.). Ενδοκοιλιακό όργανο του αιμοποιητικού συστήματος, που βρίσκεται στο πλάγιο μέρος του αριστερού υποχονδρίου, αμέσως κάτω από το διάφραγμα. Έχει σχήμα ωοειδές πεπλατυσμένο, χρώμα κόκκινο σκούρο και βάρος από 100 έως 200 γρ. στον ενήλικα.… …   Dictionary of Greek

  • σπληνίο — το / σπληνίον, ΝΜΑ [σπλήν, ηνός] τεμάχιο διπλωμένης αποστειρωμένης γάζας που χρησιμοποιείται για αποοπόγγιοη, αιμόσταση και επικάλυψη τραυμάτων νεοελλ. φρ. «σπληνίο μεσολοβίου» ανατ. το πίσω άκρο τού μεσολοβίου ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια τού… …   Dictionary of Greek

  • σπληνίσκος — ὁ, Α μικρός επίδεσμος. [ΕΤΥΜΟΛ. < σπλήν, σπληνός + κατάλ. ίσκος (πρβλ. τροχ ίσκος)] …   Dictionary of Greek

  • σπληνίτης — ὁ, Α αυτός που ανήκει στη σπλήνα ή προέρχεται από αυτήν («σπληνίτης ὑδρωπισμός», Διοκλ. Καρ.). [ΕΤΥΜΟΛ. < σπλήν, σπληνός + επίθημα ίτης (πρβλ. σιαγον ίτης)] …   Dictionary of Greek

  • σπληνοδάπανος — ον, Μ αυτός που καταστρέφει τη σπλήνα. [ΕΤΥΜΟΛ. < σπλήν, σπληνός + δαπάνη] …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”